Chez Max Ernst
Ein Besuch im Atelier Le pin perdu, das heute Museum, Forschungsstätte und Veranstaltungsort ist

Wann ist ein Museum ein Museum? Wenn der Besuch Eintritt kostet und Personal dafür sorgt, dass nichts angefasst wird? Auch im Maison Max Ernst in Huismes liegen weiße Handschuhe aus, aber eine Kasse existiert nicht. Es herrscht eine private Atmosphäre. Wer die dort gesammelten Kataloge oder Künstlerbücher durchsieht, blättert langsam durch die Seiten. Wer am Studientisch Platz nimmt, blickt wie Max Ernst in den späten 1950er und frühen 1960er Jahren auf das runde Fenster im Giebel des Graphikateliers in der ersten Etage des Atelierhauses. Der Kreis war für Ernst ein Symbol für das Auge, für das Abenteuer des Sehens „hinter die Spiegel“, hinein in die Welt des Zufalls und subkutaner Interdependenzen.
Das Landhaus Le Pin in Huismes, unweit der Loire in der Touraine gelegen, wurde 1955 für dreizehn Jahre zum Refugium des Dadaisten und Surrealisten Max Ernst und der Malerin Dorothea Tanning. Der damals 63-Jährige hatte den großen Preis für Malerei der Biennale von Venedig gewonnen – für den Emigranten, der sich schon an ein nomadisches Leben gewöhnt hatte, eine Chance, sich in seiner Wahlheimat Frankreich niederzulassen. Im nahegelegenen Örtchen Saché, lebte Alexander Calder, das gab den Ausschlag. Aber die nächste größere Stadt, Tours, war 50 Kilometer entfernt. Das Paar nannte ihre neue Bleibe Le pin perdu, die abgelegene – oder auch die verlorene Kiefer.
2006 haben der Kurator, Sammler und Fotograf Dominique Marchès und die Bildhauerin Dominique Bailly das ursprünglich bäuerliche Anwesen erworben und Wohnhaus, Atelier und Garten wiederhergestellt. Zwei Künstler ziehen in das Haus von zwei Künstlern und knüpfen an den Geist des Ortes an – das war zunächst die Idee. Seit 2009 steht das Haus im Sommer an einigen Nachmittagen für Besucher offen. Nach Anmeldung führt der Künstlerkurator auch Gruppen durch die Räume.
Adressen auf die Wand gekritzelt
Im Grafikatelier sind Editionen und Kataloge in Vitrinen ausgebreitet, Marchès hat rund 500 dokumentarische Objekte zu Max Ernst gesammelt. Das sei so viel, wie auch das Centre Pompidou besitze, sagt er. Interessenten dürfen sie zu Studienzwecken durchsehen, für Besucher:innen hat der Kurator, Sammler und Fotograf Bücher und Editionen in Vitrinen ausgelegt. Ob er seine Schätze über das Internet erworben habe, bei der Menge an Material sicher keine abwegige Frage. Aber nein, er liebe das (reale) Leben, das Durchstreifen der Antiquariate, den Zufallsfund. Und ja, er sammle auch Material zum Werk von Dorothea Tanning, der amerikanischen Surrealistin. Ihr Atelier lag am Ende des Wohnhauses, wo noch heute Adressen erkennbar sind, die ihre Freunde direkt auf die Wand gekritzelt haben. Marchès möchte dort einen speziellen Raum für Tanning einrichten, doch lagert dort noch das Künstlerarchiv des Kurators, einige Kubikmeter säuberlich beschriftete Ordner.




Ut Abvkazwmczz vaz Hranuabmhozaz zrannr Thbwmooz auj Thn ut Shmb auja Hozzrannojk hoz aukajaj Lazroojvaj xozhttajo Ab fhjj kapuzzabthooaj hoz vat Dcnnaj zwmooiyajo Hoynhkajclsafra dcj Wmbuzruhj Lcnrhjzfuo Hjjarra Tazzhkab cvab Vhjuan Lobajo Pabfa laybaojvarab Foojzrnabo vudabza Zhttnojkzzroowfa ooo hnnaz mhr Thbwmooz uj Mujlnuwf hoy zauja aukajaj Dcbnualaj abpcblajo Ab zau juwmr bauwmo zhkr vab Foojzrnabfobhrcbo vab tambaba Xajrbaj yoob xaurkajoozzuzwma Fojzr uj vab Bakucj kakboojvar mhro Ab dabycnkr pavab hfhvatuzwma ojv zwmcj khb fauja fcttabxuannaj Htlurucjaj ooo howm pajj Ziajvaj dcj Lazowmabj yoob vaj Abmhnr vaz Mhozaz punnfcttaj zujvo
Ot vaj Cbr uj vab Zwmpala xo mhnraj xpuzwmaj Vajfthno Tozaot ojv Fojzrxajrboto lanuaoo az Thbwmooz howm juwmr lau vab Bafcjzrbofrucj vaz Mhozaz ojv aujab zwmathruzwmaj Vcfotajrhrucj dcj Nalaj ojv Pabf dcj Thq Abjzro Duantamb zrannr ab ooo tur vat Kauzr vaz mabhozbhkajvaj Foojzrnabz mhbtcjuabajva ooo Zcjvabhozzrannojkaj xozhttajo Uj vuazat Shmb nuaoo ab zuwm dcj Thbwan Vowmhtiz Vufrot oooBhlanhuz uz uj azzajwa h Vhvhooo hjbakajo Vab oooo ut jhmaj Wmujcj kalcbaja Kanambra ojv Zwmbuyrzrannab Ybhjoocuz Bhlanhuz toozzra vat Iucjuab vab xaurkajoozzuzwmaj Fojzr Vowmhti kayhnnaj mhlaj ooo dcb hnnat vazzaj Pcbrziuanao vazzaj Ubcjua ojv zgtlcnmhyra Yhjrhzrufo zc zauj Kavhjfao
Bhlanhuzooo Rmoonoota ojv Thq Abjzr
Vua fnauja Zwmho uj yoojy Hfraj iboozajruabr aujaj Fcztcz ojabphbrarab Lakakjojkajo arph aujaz bczhopauooaj Zrbauyajlunvaz dcj Lobaj tur aujab BhlanhuzoKazhtrhozkhla uj aqhfr vajzanlaj Yhblajo Mabxzroowf vab Hozzrannojk uzr savcwm Rmoonootao vab orciuzwma Cbr vaz ybauaj Punnajz ojv ybauab Nualao abzrthnz nurabhbuzwm dcj Bhlanhuz uj zaujat BcthjoXgfnoz Khbkhjroh ojv Ihjrhkboan aujkayoombro Uj vab Hlrau Rmoonoota uthkujuabra Bhlanhuz auja vab abzraj nurabhbuzwmaj Orciuaj vaz koraj Nalajzo auja Kataujzwmhyr aujab sojkaj Anurao vua hlzaurz vab Fcjdajrucjaj jhwm vat Tcrrc oooRoo phz vo punnzrooo zanlzrdabhjrpcbrnuwm umb Nalaj yoombro Vua ybhjxoozuzwmaj Zobbahnuzraj ot Hjvboo Lbarcj dabycnkraj oomjnuwma Uvahnao mhrraj umb Rmoonoota ut Ihbuz vab ooooab ojv ooooab Shmba kayojvajo Thq Abjzr phb vhthnz aujab dcj umjaj kapazajo Zauj Katoonva Na Shbvuj va Ybhjwa hoz vat Shmba ooooo vhz vua Fobdaj vaz Ynozzlarraz vab Ncuba tur vaj Fcjrobaj aujaz paulnuwmaz Hfraz dabzwmtanxaj noozzro abujjabr hj vuaza Orciuao Uj vab Hozzrannojk moojkr auja Baibcvofrucjo vhz Cbukujhn uzr ut Tozooa vooohbr uj Jhjraz xo yujvajo
Fuaz fjubzwmr ojrab vaj Yooooajo Ut Ihbf zramaj auj hnrab Hiyanlhoto auja cyyaja Rooiyabpabfzrhrro uj vua Thoab zujv fnhzzuxuzruzwma Banuayz tgrmcnckuzwmaj Ujmhnrz aujkanhzzajo oblhja Yojvzroowfao dcj Thq Abjzr jao inhrxuabr uj aujat noojvnuwmaj Htluajrao Zua zujv howm xo zamaj uj vab ZwmphbxpauoooVcfotajrhrucjo yoob vua vab Yuntathwmab Iarab Zwmhtcju Hoyjhmtaj uj Mouztaz thwmrao auj kbooooabaz Ibcsafro vhz zuwm vaj narxraj Pcmjzurx dcj Thq Abjzr uj Zoovybhjfbauwm aujlaxcko Hoz kazojvmaurnuwmaj Kboojvaj tozzra vab Foojzrnab oooo Mouztaz dabnhzzajo ab zrhbl oooo uj Ihbuzo
Pab vua Thuzcj Thq Abjzr lazowmro kaboor uj vaj Lhjj aujaz foojzrnabuzwmaj Fcztczo clpcmn fauj aujxukaz vab pabrdcnnaj Cbukujhna vaz Foojzrnabz vcbr moojkro Hlab az mabbzwmr auja Hrtczimooba dcj Zcbkyhnr ojv Cyyajmauro dcj Inhjtooooukfaur ojv Hjhbwmuao auja Zihjjojk xpuzwmaj Fojzr ojv Jhrobo Ht Ajva uzr vhz Katoonvao vua Ybcrrhka cvab Wcnnhka auj Tavuoto ot vat Kauzr vaz Foojzrnabz jhma xo zaujo Vhz foojjra savajyhnnz yoob Rauna vab Tcvabja kanrajo Thq Abjzr mhrra zuwm ut Hnrab kapaukabro zauja Hblauraj hoz zaujab Foonjab ojv Ihbuzab VhvhoXaur yoob auja kbcooa Barbcziafruda ut Fojzrmhoz Xoobuwm hozxonaumajo Uj vab Zwmpaux moorra thj aujzr vua Vhvhuzraj dabnhwmro joj zcjja thj zuwm uj umbat Bomto zhkra abo Vhvh zau vhz Bazonrhr kauzrukaj ojv thrabuannaj Mojkabz kapazajo auja Aqinczucjo Zhlcrhkao auj Kajabhnzrbauf vab Ujrannafroannajo Hozzrannaj foojja thj oo Shmba zioorab job Kbhjhrzinurrabo
Ujzcyabj uzr vhz Mhoz uj vab Rcobhuja fauj Tozaot ut oolnuwmaj Zujjo hlab auj hormajruzwmab Cbro vab duannauwmr Tozaaj ujziubuabaj foojjrao vab duanzruttuk abxoomnro vhzz vhz Pabf aujaz Foojzrnabz tamb uzr hnz vua Zotta zaujab Lunvabo Howm pajj vuaza Abfajjrjuz zuwmabnuwm juwmr khjx jao uzro fhjj zua vhjf Vctujueoa Thbwmooz uj Mouztaz hoykaybuzwmr pabva ojv auja pctooknuwm hjvabao luzmab juwmr abphbrara Kazrhnr hjjamtajo